Overslaan en naar de inhoud gaan

Gevolgen voor gepeste, pester en omstanders

"Is pesten echt zo erg?"

"Is pesten echt zo erg?", hoor je soms. Ja, dit is zo, twijfel daar niet over.

Pesten = geweld. Pesten is verschrikkelijk. Wie het meemaakt, gaat vaak door een hel. Vooral omdat het niet ophoudt en omdat zoveel mensen het zien en niet ingrijpen. Je voelt je onzichtbaar. Het voelt alsof iedereen die het ziet het goed vindt wat er gebeurd. Het is een vorm van woordelijk en soms zelfs lichamelijk geweld.

Pesten heeft een enorme impact. Veel mensen die er als kind mee te maken kregen, merken dat nog elke dag. In vriendschappen, relaties en op werkgebied. Maar erover praten helpt en kan die oude verhoudingen doorbreken. 

"Ik vecht nog dagelijks tegen het gevoel dat ik er niet mag zijn.” 

Cyberpesten (online pesten) is niet altijd zichtbaar

Watch Cyberpesten (online pesten) is niet altijd zichtbaar! campagne video van Ketnet on YouTube.

Ik voelde me alleen en machteloos

Watch Laura (25) werd gepest: ‘Ik voelde me alleen en machteloos' - RTL NIEUWS on YouTube.

Gevolgen van dat geweld

Pestgedrag heeft ook gevolgen voor de omgeving: het verziekt de groepssfeer in een team, club, klas of jongerengroep. Vrienden of collega's worden tegen elkaar opgezet, niemand is nog eerlijk. Humor verdwijnt, agressie komt in de plaats. Om zelf niet gepest te worden, gaan sommigen mee pesten, niemand voelt zich veilig in de groep.

Je staat er misschien niet meteen bij stil, maar ook voor de pester zijn er gevolgen. Hij of zij leert op een negatieve manier vriendschap te krijgen. Pesters merken vroeg of laat dat hun manier van aanpakken niet de juiste is. Soms hebben ze het heel moeilijk om te leren hoe je het op een positieve manier kan aanpakken.

Gevolgen voor de slachtoffers

Een eenmalige pestervaring hoeft niet traumatiserend te zijn, ook als die heel ernstig is. Vooral kinderen die herhaaldelijk en op verschillende manieren zijn gepest, hebben last van sociale en emotionele problemen.

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat gepest worden gevoelens van eenzaamheid en depressie vergroot. Slachtoffers gaan zichzelf door het pesten minder leuk vinden, vertrouwen hun leeftijdsgenoten niet en zijn bang om naar school te gaan. Die gevoelens kunnen leiden tot verder isolement, diepere depressie en nog meer pestgedrag uitlokken.

Watch Hugo gaat de confrontatie met zijn pesters aan | Klas van '89 on YouTube.

Dichter Shane Koyczan over zijn pestverleden

Watch Shane Koyczan verteld over zijn pestverleden met Nederlandse ondertiteling on YouTube.

De gevolgen zijn (heel) ernstig

  • Slachtoffers voelen zich slecht, eenzaam en onmachtig. Zelfs jongeren die wel sterk in hun schoenen staan, kunnen door pestgedrag helemaal onderuit gaan.
  • Er zijn lichamelijke gevolgen zoals slapeloosheid, hoofdpijn, buikpijn of ademhalingsproblemen.

  • Daarnaast is er de groeiende twijfel en wanhoop: je zelfvertrouwen slinkt, je vindt jezelf dom of niet mooi, je bent voortdurend bang en bent nog zelden spontaan. Veel slachtoffers leggen de schuld na een tijdje bij zichzelf. Ze vragen zich voortdurend af "Wat is er mis met mij?", hoewel daar helemaal geen reden toe is. In extreme gevallen kan het pestgedrag één van de oorzaken zijn van depressies en als ze echt geen uitweg meer zien van zelfdoding.
  • Slachtoffers van pesten sluiten zich op omdat ze bang zijn. Ze leven elke dag in onzekerheid en angst. Angst voor de pesters, angst voor wat er nu weer gaat gebeuren.

Zie op de website van Stichting Stop Pesten Nu bij welke organisaties je terecht kan om over pesten en/of de gevolgen te praten, bij Hulp nodig bij pesten. Blijf er in ieder geval niet alleen mee rondlopen!

Gevolgen voor de pester

De gevolgen voor de pester zijn op korte termijn vaak nog niet negatief. Hun schoolprestaties zijn vaak beter dan die van gepeste kinderen en hun populariteit en zelfwaardering zijn ook groter. Meestal is er sprake van zogenaamde schijnpopulariteit: klasgenoten bewonderen de pester, maar zijn tegelijkertijd ook bang voor hen. Ze lijken populair, maar zijn het daadwerkelijk niet.

Op de lange termijn kan de pester echter wel sociale problemen krijgen. Een pestend kind leert dat het doelen kan bereiken zonder op een sociaal aangepaste manier met anderen te onderhandelen. Daardoor kan hij uiteindelijk onaangepaste gedragspatronen krijgen.

Kinderen die op school anderen pesten:

  • lopen een grotere kans op ernstige problemen in hun adolescentie
  • komen vaker met justitie in aanraking
  • drinken meer alcohol
  • plegen vaker zelfmoord

Jongens die pesten zijn later vaker bij vechtpartijen betrokken. Meisjes die vroeger pestten, hebben op latere leeftijd een grotere kans om betrokken te raken bij huiselijk geweld en om tienermoeder te worden.

Ik heb zelf iemand gepest

Watch Ik heb zelf iemand gepest - | Genomineerd voor de Willem Wilminkprijs voor beste kinderlied 2019 on YouTube.
Pestscene

Gevolgen voor het team of de klas 

Een hele groep, team of klas heeft direct of indirect last van pesten. De verstoring en afleiding die het pesten veroorzaakt hinderen het werken, sporten of leren. Op dagen waarop mensen iemand gepest zien worden, vinden ze hun werk, sport of school minder leuk.

De sfeer in de groep wordt dan als negatief en onveilig beleefd, zo blijkt uit onderzoek. Dat heeft ook tot gevolg dat de focus op de sport-, werk-, leer- of onderwijsprestaties niet optimaal zal zijn. Het zal ook moeilijk zijn om met de groep groepsopdrachten te maken omdat dit coöperatief gedrag en positieve samenwerking vereist. 

Gedrag in de groep

Vaak ervaren leerkrachten een dergelijke groep als een moeilijke groep. Het is dan hard werken om de verplichte lesstof te behandelen. Zo blijft er voor de groep minder tijd over om leuke dingen te doen.

Soms kan een iemand niet meer doen wat het zelf wil omdat het stilzwijgend het kamp van de pester moet kiezen, om te voorkomen buiten de boot te vallen en je je niet veilig voelt op je werk, in de klas of in je sportteam. 

Die situatie kan angst oproepen, want niemand weet wie de volgende zal zijn die wordt gepest. Vaak krijgen kinderen die behoorden tot de 'zwijgende meerderheid' op latere leeftijd alsnog schuldgevoelens, als ze terugdenken aan hun gedrag in de klas ten opzichte van de pester en het gepeste kind.

pesten in groep

Beste 1-minuut film over pesten 'Behind the mask'

Watch Behind the mask beste 1-minuut film over pesten van Nederland on YouTube.

'Praten over pesten is supermoeilijk'

Watch 'Praten over pesten is supermoeilijk': dit is waarom - RTL NIEUWS on YouTube.
back to top